RAM
New member
Fransa’da ’17 Ekim 1961 Katliamı’nda ölen 300 Cezayirli anıldı
Cezayir Bağımsızlık Savaşı sürerken ülkelerindeki bağımsızlık hareketine takviye ve uygulanan sokağa çıkma yasağını protesto etmek için barışçıl şov yapan 30 bine yakın Cezayirlinin 300’den çoksının öldürülmesine ait Paris başta olmak üzere 70 kentte etkinlikler düzenlendi.
Paris’te Poissonniere Bulvarı’ndaki ünlü Rex Sineması’nın önünde toplanan Cezayir asıllı Fransızlar, olayların yaşandığı Saint-Michel Köprüsü’nün yakınındaki Chatelet Meydanı’na yürüdü.
Fransa’nın katliamı “devlet suçu” olarak kabul etmesini isteyen aksiyoncular, katliama ait arşivlerin tamamının açılmasını talep etti.
Şovun organizatörlerinden oluşan bir küme, kurbanların anısına Seine Irmağı’na güller attı.
Öte yandan Saint-Michel Köprüsü’nde kurbanların anısına konulan levhanın önüne çiçek ve çelenkler bırakıldı. Polis, levhanın önünde, etrafında ve köprünün üzerinde kordon oluşturarak az sayıda kişinin buraya çiçek bırakmasına müsaade verdi.
Polis şovda ağır güvenlik tedbirleri aldı.
‘Bu kâfi değil zira devlet kabahati olarak tanınmadı’
Fransız tarihçi Gilles Manceron, şovda yaptığı konuşmada, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un olayların yaşandığı yerlerden biri olan Paris’in banliyölerinden Comlombes’daki Bezons Köprüsü’nde kurbanların anısına 16 Ekim’de çelenk bırakmasının “kuvvetli jest” olduğunu belirtti.
Daha evvel hiç bir cumhurbaşkanının bu biçimde bir hareketi olmadığını söz eden Manceron, “Bir noktayı vurgulamak istiyorum. Kabahatten bahsetmek hoş lakin (eski Cumhurbaşkanı) François Hollande’ın Ekim 2012’de söylemiş olduğinden daha ileri fakat küçük bir adım. Bu kâfi değil zira devlet cürmü olarak tanınmadı. Yalnızca Paris Polis Müdürü Maurice Papon sorumlu tutuldu. Bu açıdan kâfi değil. Bu hatanın devlet hatası olarak tanınmasını istiyoruz. Fransa Cumhurbaşkanı ise polis müdürünün kabahati olduğu biçiminde cevap veriyor. Bu gerçek değil. Tarihi gerçek değil.” diye konuştu.
5 Ekim 1961’de Cezayirlilere uygulanan sokağa çıkma yasağı sonucunın devrin Başbakanı Michel Debre tarafınca verildiğini söz eden Manceron, bu sonucun demokratik özgürlüklere karşıt olduğunu belirtti.
Manceron, olaylara ait arşivlerin açılmasının ömrünü kaybedenlerinin sayısının da tam olarak belirlenmesi için değerli olduğunu söylemiş oldu.
‘Polis, yüzmeyi bilenleri evvel öldürüyordu daha sonra Seine Irmağı’na atıyordu’
Şovun organizatörlerinden Cezayir asıllı Fransız Noura da bu yıl hayatını yitiren babasının katliamın şahitlerinden olduğunu söylemiş oldu. Aile fertlerinin hepsinin kelam konusu şova katıldığını söz eden Noura, kız kardeşinin hadiselerde kaybolduğunu, sonraki gün bulunduğunu söylemiş oldu.
Noura, “Babamın anlattığına göre kaygı arasındaydiler. Bir polis (bir göstericiye) yüzmeyi bilip bilmediğini sordu. Gösterici de başına ne geleceğini bilmedi, yok diye karşılık verince polis onu Seine Irmağı’na attı. Polis, yüzmeyi bilenleri evvel öldürüyordu daha sonra Seine Irmağı’na atıyordu.” tabirini kullandı.
Adaletin sağlanmasını isteyen Noura, “Cumhurbaşkanı Macron (katliamı) devlet hatası olarak tanıması gerekiyor. Bunu tanımak gerekiyor. Cezayir halkı fazlaca acı çekti.” dedi. Noura, “Fransa İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlara karşı bağımsızlığı için uğraş etti ve bize gelince Maurice Papon ailemizi katletti, tüm ailelerimizi.” diye konuştu.
‘Macron yarım adım attı, tam adım atmasını ve işin sonuna kadar gitmesini istiyoruz’
17 Ekim 1961 katliamlarına ait çalışmalar yapan “Les Oranges” Derneğinin Lideri ve “17 Ekim 1961, hatırlıyorum…” isimli kitabın müellifi Muhammed Kaki, 60 yıl evvel katledilen aileleri için burada toplandıklarını söylemiş oldu. Devrin başbakanı ve içişleri bakanının bu katliamın yapılmasını onayladığını savunan Kaki, şöyleki devam etti:
“Uğursuz Polis Müdürü Maurice Papon ve yardımcıları içişleri bakanı ve başbakan ailelerimizi vahşice katlettiler. niye? Zira o gün ailelerimizin hareket etmelerine tahammül etmediler. Onlar dik durdu ve yürüdüler. Bu siyasi hatalılar için bu hayal edilemezdi. Arapların dolaşmasını hayal edemiyorlardı. Bunun mümkün olamayacağını söylemiş olduler. Polis Müdürü Maurice Papon ‘1 darbeye karşı 10 darbe’, ‘(Polise) Haydi korunuyorsunuz’ üzere 2-3 cümle söylemiş oldu. Devlet cürmü bu biçimde işlendi. ‘Cezayirlilerin kanı aksın’ dediler. Kim bu Cezayirliler. Onlar emekçiydi. Fransa’yı inşa eden, yollar yapan, binaları inşa eden, az evvel kullandığınız metroyu inşa edenlerdir. Bunu kimseyi bilmiyor lakin Paris metrosunu inşa ettiler. Her şeydilk evvel onlar personeldi.”
Kaki, katliamın “devlet suçu” olarak tanınmasını istediklerini söylemiş oldu.
“Macron yarım adım attı, tam adım atmasını ve işin sonuna kadar gitmesini istiyoruz. Bezons Köprüsü’ne gitmesi hoş lakin ailelerimizi Bezons Köprüsü’nden atan suçluları belirtmesi gerekiyor. Yoksa olmaz. Bu hatalılar siyasi suçlulardır. İstediğimiz ikinci şey, araştırmacılar ve vatandaşlar için arşivlerin tamamının açılmasıdır. Üçüncü şey de bu devlet cürmünün okullardaki ders kitaplarında yer almasıdır. Zira bu tarih yalnızca Cezayirlilerin tarihi değil hem de Fransa’nın tarihidir.” diye konuşan Kaki, bu tarihin herkes tarafınca bilinmesi gerektiğini aktardı.
‘İnsanlığa karşı işlenen kabahat kelam mevzusudur’
17 Ekim 1961 Kolektifi ismine konuşan Fransız akademisyen Olivier Le Cour Grandmaison, “Bu konuşmamı binlerce kayıp bireye, hükümetin siyasetçilerinin ve yöneticilerinin sorumluluğu altında hareket eden Maurice Papon tarafınca 17 Ekim 1961’de yakalanan ve katledilen yüzlerce kurbana armağan etmek istiyorum.” dedi.
Papon’un Cezayir’de kullanılan savaş tekniklerini Fransa’ya getirdiğini lisana getiren Le Cour Grandmaison, “Bu katiyetle devlet kabahati. Daha açık söylemek gerekiyor, insanlığa karşı işlenen kabahat kelam konusudur. 17 Ekim 1961 mağdurlarının savunan Cezayir Bağımsızlık Hareketi’nin avukatı Nicole Dreyfus’un söylemiş olduklerini hatırlatmak istiyorum. 17 Ekim 1961’de öldürülenler siyasi, ırkçı ve dini niçinlerle öldürüldü.” değerlendirmesinde bulundu.
Macron’un yaptığı açıklamayla ilgili “Macron, Fransız devletinin, kurumlarının ve polisin (katliamdaki) sorumluluğunu kabul etmemek için küçük adım attı. Bunu açık biçimde söylemek gerekiyor.” tabirini kullanan Le Cour Grandmaison, Almanya, İngiltere, ABD, Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya’nın tarihte işledikleri kabahatleri kabul ettiğini fakat Fransa’nın bunu yapmadığını söylemiş oldu.
Şova katılan ve soy isimin vermek istemeyen Youcef, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Macron’un yaptığı açıklamaya ait, “Açıklamada birfazlaca sıkıntılı nokta var. Birtakım şeyler açıkça söylenmiyor. ‘Cumhuriyet sorumludur’ denilmiyor. Dolambaçlı cümleler var. ‘Tahammül edilemez’ deniliyor ancak ‘Cumhuriyet sorumludur ve devlet suçudur’ denilmiyor.” yorumunda bulundu. Youcef, buna karşın bunun değerli adım olduğunu vurguladı.
Bu mevzuda çabaya devam edilmesi gerektiğini söz eden Youcef, şunları söylemiş oldu:
“Parlamentonun bağımız soruşturma komitesi oluşturmasını talep ediyoruz. Komite olayları açıklığa kavuşturur. Bugün hala kaç kişinin öldüğünü tam olarak bilmiyoruz. Yalnızca yüz kadar meyyitin isimlerini biliyoruz. Sorumluların belirlenmesi için soruşturma kurulunun oluşturulması gerekiyor. Bana göre en üst düzeyin sorumluluğu bulunuyor. (Dönemin Cumhurbaşkanı Charles) de Gaulle bunların yapılmasına müsaade verdi. Herkes tereddüt ediyor fakat cumhurbaşkanı olarak ve Başbakan Michel Debre’nin yaptıklarını bildiği için de Gaulle da sorumlu.”
Youcef, parlamentonun katliamı devlet cürmü olarak tanıması gerektiğini kaydetti. Nacira da katliamı devlet hatası olarak nitelendirdi. Bu olayın geçmişte gizlenmeye çalışıldığını söz eden Nacira, Macron’un açıklamasına ait, “Belirsiz bir açıklama. Affedilemez demek affedilebilecek bir şeyin olduğunu var iseyıyor. ‘Fransa insanlık dışıdır’ demesi gerekiyordu” dedi. Nacira, katliama ait gerçeklerin açıklanması gerektiğini söylemiş oldu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, başşehir Paris’te 17 Ekim 1961 gecesi Cezayir’in bağımsızlık çabasını desteklemek ve sokağa çıkma yasağını protesto etmek gayesiyle binlerce kişinin iştirakiyle düzenlenen barışçıl şovda devrin Polis Müdürü Maurice Papon’un yetkisi altında işlenen hataların Fransa için affedilemez olduğunu bildirmişti.
Cezayir Bağımsızlık Savaşı sürerken ülkelerindeki bağımsızlık hareketine takviye ve uygulanan sokağa çıkma yasağını protesto etmek için barışçıl şov yapan 30 bine yakın Cezayirlinin 300’den çoksının öldürülmesine ait Paris başta olmak üzere 70 kentte etkinlikler düzenlendi.
Paris’te Poissonniere Bulvarı’ndaki ünlü Rex Sineması’nın önünde toplanan Cezayir asıllı Fransızlar, olayların yaşandığı Saint-Michel Köprüsü’nün yakınındaki Chatelet Meydanı’na yürüdü.
Fransa’nın katliamı “devlet suçu” olarak kabul etmesini isteyen aksiyoncular, katliama ait arşivlerin tamamının açılmasını talep etti.
Şovun organizatörlerinden oluşan bir küme, kurbanların anısına Seine Irmağı’na güller attı.
Öte yandan Saint-Michel Köprüsü’nde kurbanların anısına konulan levhanın önüne çiçek ve çelenkler bırakıldı. Polis, levhanın önünde, etrafında ve köprünün üzerinde kordon oluşturarak az sayıda kişinin buraya çiçek bırakmasına müsaade verdi.
Polis şovda ağır güvenlik tedbirleri aldı.
‘Bu kâfi değil zira devlet kabahati olarak tanınmadı’
Fransız tarihçi Gilles Manceron, şovda yaptığı konuşmada, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un olayların yaşandığı yerlerden biri olan Paris’in banliyölerinden Comlombes’daki Bezons Köprüsü’nde kurbanların anısına 16 Ekim’de çelenk bırakmasının “kuvvetli jest” olduğunu belirtti.
Daha evvel hiç bir cumhurbaşkanının bu biçimde bir hareketi olmadığını söz eden Manceron, “Bir noktayı vurgulamak istiyorum. Kabahatten bahsetmek hoş lakin (eski Cumhurbaşkanı) François Hollande’ın Ekim 2012’de söylemiş olduğinden daha ileri fakat küçük bir adım. Bu kâfi değil zira devlet cürmü olarak tanınmadı. Yalnızca Paris Polis Müdürü Maurice Papon sorumlu tutuldu. Bu açıdan kâfi değil. Bu hatanın devlet hatası olarak tanınmasını istiyoruz. Fransa Cumhurbaşkanı ise polis müdürünün kabahati olduğu biçiminde cevap veriyor. Bu gerçek değil. Tarihi gerçek değil.” diye konuştu.
5 Ekim 1961’de Cezayirlilere uygulanan sokağa çıkma yasağı sonucunın devrin Başbakanı Michel Debre tarafınca verildiğini söz eden Manceron, bu sonucun demokratik özgürlüklere karşıt olduğunu belirtti.
Manceron, olaylara ait arşivlerin açılmasının ömrünü kaybedenlerinin sayısının da tam olarak belirlenmesi için değerli olduğunu söylemiş oldu.
‘Polis, yüzmeyi bilenleri evvel öldürüyordu daha sonra Seine Irmağı’na atıyordu’
Şovun organizatörlerinden Cezayir asıllı Fransız Noura da bu yıl hayatını yitiren babasının katliamın şahitlerinden olduğunu söylemiş oldu. Aile fertlerinin hepsinin kelam konusu şova katıldığını söz eden Noura, kız kardeşinin hadiselerde kaybolduğunu, sonraki gün bulunduğunu söylemiş oldu.
Noura, “Babamın anlattığına göre kaygı arasındaydiler. Bir polis (bir göstericiye) yüzmeyi bilip bilmediğini sordu. Gösterici de başına ne geleceğini bilmedi, yok diye karşılık verince polis onu Seine Irmağı’na attı. Polis, yüzmeyi bilenleri evvel öldürüyordu daha sonra Seine Irmağı’na atıyordu.” tabirini kullandı.
Adaletin sağlanmasını isteyen Noura, “Cumhurbaşkanı Macron (katliamı) devlet hatası olarak tanıması gerekiyor. Bunu tanımak gerekiyor. Cezayir halkı fazlaca acı çekti.” dedi. Noura, “Fransa İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlara karşı bağımsızlığı için uğraş etti ve bize gelince Maurice Papon ailemizi katletti, tüm ailelerimizi.” diye konuştu.
‘Macron yarım adım attı, tam adım atmasını ve işin sonuna kadar gitmesini istiyoruz’
17 Ekim 1961 katliamlarına ait çalışmalar yapan “Les Oranges” Derneğinin Lideri ve “17 Ekim 1961, hatırlıyorum…” isimli kitabın müellifi Muhammed Kaki, 60 yıl evvel katledilen aileleri için burada toplandıklarını söylemiş oldu. Devrin başbakanı ve içişleri bakanının bu katliamın yapılmasını onayladığını savunan Kaki, şöyleki devam etti:
“Uğursuz Polis Müdürü Maurice Papon ve yardımcıları içişleri bakanı ve başbakan ailelerimizi vahşice katlettiler. niye? Zira o gün ailelerimizin hareket etmelerine tahammül etmediler. Onlar dik durdu ve yürüdüler. Bu siyasi hatalılar için bu hayal edilemezdi. Arapların dolaşmasını hayal edemiyorlardı. Bunun mümkün olamayacağını söylemiş olduler. Polis Müdürü Maurice Papon ‘1 darbeye karşı 10 darbe’, ‘(Polise) Haydi korunuyorsunuz’ üzere 2-3 cümle söylemiş oldu. Devlet cürmü bu biçimde işlendi. ‘Cezayirlilerin kanı aksın’ dediler. Kim bu Cezayirliler. Onlar emekçiydi. Fransa’yı inşa eden, yollar yapan, binaları inşa eden, az evvel kullandığınız metroyu inşa edenlerdir. Bunu kimseyi bilmiyor lakin Paris metrosunu inşa ettiler. Her şeydilk evvel onlar personeldi.”
Kaki, katliamın “devlet suçu” olarak tanınmasını istediklerini söylemiş oldu.
“Macron yarım adım attı, tam adım atmasını ve işin sonuna kadar gitmesini istiyoruz. Bezons Köprüsü’ne gitmesi hoş lakin ailelerimizi Bezons Köprüsü’nden atan suçluları belirtmesi gerekiyor. Yoksa olmaz. Bu hatalılar siyasi suçlulardır. İstediğimiz ikinci şey, araştırmacılar ve vatandaşlar için arşivlerin tamamının açılmasıdır. Üçüncü şey de bu devlet cürmünün okullardaki ders kitaplarında yer almasıdır. Zira bu tarih yalnızca Cezayirlilerin tarihi değil hem de Fransa’nın tarihidir.” diye konuşan Kaki, bu tarihin herkes tarafınca bilinmesi gerektiğini aktardı.
‘İnsanlığa karşı işlenen kabahat kelam mevzusudur’
17 Ekim 1961 Kolektifi ismine konuşan Fransız akademisyen Olivier Le Cour Grandmaison, “Bu konuşmamı binlerce kayıp bireye, hükümetin siyasetçilerinin ve yöneticilerinin sorumluluğu altında hareket eden Maurice Papon tarafınca 17 Ekim 1961’de yakalanan ve katledilen yüzlerce kurbana armağan etmek istiyorum.” dedi.
Papon’un Cezayir’de kullanılan savaş tekniklerini Fransa’ya getirdiğini lisana getiren Le Cour Grandmaison, “Bu katiyetle devlet kabahati. Daha açık söylemek gerekiyor, insanlığa karşı işlenen kabahat kelam konusudur. 17 Ekim 1961 mağdurlarının savunan Cezayir Bağımsızlık Hareketi’nin avukatı Nicole Dreyfus’un söylemiş olduklerini hatırlatmak istiyorum. 17 Ekim 1961’de öldürülenler siyasi, ırkçı ve dini niçinlerle öldürüldü.” değerlendirmesinde bulundu.
Macron’un yaptığı açıklamayla ilgili “Macron, Fransız devletinin, kurumlarının ve polisin (katliamdaki) sorumluluğunu kabul etmemek için küçük adım attı. Bunu açık biçimde söylemek gerekiyor.” tabirini kullanan Le Cour Grandmaison, Almanya, İngiltere, ABD, Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya’nın tarihte işledikleri kabahatleri kabul ettiğini fakat Fransa’nın bunu yapmadığını söylemiş oldu.
Şova katılan ve soy isimin vermek istemeyen Youcef, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Macron’un yaptığı açıklamaya ait, “Açıklamada birfazlaca sıkıntılı nokta var. Birtakım şeyler açıkça söylenmiyor. ‘Cumhuriyet sorumludur’ denilmiyor. Dolambaçlı cümleler var. ‘Tahammül edilemez’ deniliyor ancak ‘Cumhuriyet sorumludur ve devlet suçudur’ denilmiyor.” yorumunda bulundu. Youcef, buna karşın bunun değerli adım olduğunu vurguladı.
Bu mevzuda çabaya devam edilmesi gerektiğini söz eden Youcef, şunları söylemiş oldu:
“Parlamentonun bağımız soruşturma komitesi oluşturmasını talep ediyoruz. Komite olayları açıklığa kavuşturur. Bugün hala kaç kişinin öldüğünü tam olarak bilmiyoruz. Yalnızca yüz kadar meyyitin isimlerini biliyoruz. Sorumluların belirlenmesi için soruşturma kurulunun oluşturulması gerekiyor. Bana göre en üst düzeyin sorumluluğu bulunuyor. (Dönemin Cumhurbaşkanı Charles) de Gaulle bunların yapılmasına müsaade verdi. Herkes tereddüt ediyor fakat cumhurbaşkanı olarak ve Başbakan Michel Debre’nin yaptıklarını bildiği için de Gaulle da sorumlu.”
Youcef, parlamentonun katliamı devlet cürmü olarak tanıması gerektiğini kaydetti. Nacira da katliamı devlet hatası olarak nitelendirdi. Bu olayın geçmişte gizlenmeye çalışıldığını söz eden Nacira, Macron’un açıklamasına ait, “Belirsiz bir açıklama. Affedilemez demek affedilebilecek bir şeyin olduğunu var iseyıyor. ‘Fransa insanlık dışıdır’ demesi gerekiyordu” dedi. Nacira, katliama ait gerçeklerin açıklanması gerektiğini söylemiş oldu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, başşehir Paris’te 17 Ekim 1961 gecesi Cezayir’in bağımsızlık çabasını desteklemek ve sokağa çıkma yasağını protesto etmek gayesiyle binlerce kişinin iştirakiyle düzenlenen barışçıl şovda devrin Polis Müdürü Maurice Papon’un yetkisi altında işlenen hataların Fransa için affedilemez olduğunu bildirmişti.