Sude
New member
\Tam Yargı Davası Nedir?\
Tam yargı davası, idari yargı sisteminde, idareye karşı açılan davalardan biri olup, idarenin kararlarının, işlemlerinin veya eylemlerinin yargı denetimine tabi tutulması amacıyla açılan davalardır. Bu tür davalarda, idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olup olmadığı, bireylerin haklarını ihlal edip etmediği incelenir. Tam yargı davası, idarenin keyfi ve hukuka aykırı işlemlerinin düzeltilmesi için başvurulacak bir yargı yoludur.
Türkiye'de idari yargı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) ile düzenlenmiştir. Bu kanun, idareye karşı açılabilecek davaların türlerini ve nasıl sonuçlanacaklarını belirler. Tam yargı davaları, idarenin eylemlerinin ve işlemlerinin sonuçlarının değerlendirilmesi açısından çok önemli bir yer tutar. Çünkü burada, yalnızca idarenin hukuki sorumluluğu değil, aynı zamanda kişilerin hak ihlalleri de gündeme gelir.
\Tam Yargı Davası ile İptal Davası Arasındaki Farklar\
İptal davası ve tam yargı davası, idari yargıdaki iki önemli dava türüdür. Ancak, bu iki dava arasında belirgin farklar bulunmaktadır.
1. **İptal Davası:** İptal davasında, idarenin hukuka aykırı bir işlem veya kararının iptal edilmesi istenir. İdarenin verdiği bir karar ya da düzenlediği bir işlem hukuka aykırıysa, bu işlem ya da karar yargı denetimine tabi tutulur ve iptal edilmesi istenebilir. İptal davası, genellikle belirli bir kararın geçersizliğini gündeme getirir.
2. **Tam Yargı Davası:** Tam yargı davasında ise, idarenin eylemleri ya da işlemleri nedeniyle uğranılan zararın tazmini ya da bireyin haklarının ihlali durumunun düzeltilmesi istenir. Bu dava türünde, idarenin hukuka aykırı davranışı sonucunda zarar gören birey, idareden zararının tazminini talep edebilir. Tam yargı davası, iptal davasının aksine sadece idarenin bir işlem veya kararını değil, aynı zamanda idarenin eylemlerinin neden olduğu zararı da ele alır.
\Tam Yargı Davası Hangi Durumlarda Açılabilir?\
Tam yargı davası, çeşitli durumlarda açılabilir. Bunlar arasında en sık karşılaşılan haller şu şekilde sıralanabilir:
1. **İdarenin Keyfi Eylemleri:** İdare, bazen hukuki dayanak olmadan, keyfi bir şekilde bir bireyi haklarından mahrum bırakabilir. Bu durumda, kişi tam yargı davası açarak, uğradığı zararın tazmini için mahkemeye başvurabilir.
2. **İdarenin Haksız Feshi:** Kamu kurumlarında çalışan bir personelin haksız bir şekilde görevden alınması veya işten çıkarılması durumunda da tam yargı davası açılabilir. Bu tür davalarda, çalışanın işine son verilmesi nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi talep edilir.
3. **Yasal Haksız Fiiller:** İdarenin bir işlemi ya da eylemi, bir kişinin hukuki haklarını ihlal edebilir. Örneğin, kamu hizmeti sunan bir kuruluşun yanlış işlemi nedeniyle bir kişi zarar görebilir. Bu durumda da birey, idareye karşı tam yargı davası açabilir.
4. **Kişisel Hakların İhlali:** Kamu görevlilerinin bir bireye karşı kötü muamelede bulunması, aşırı güç kullanması veya hak ihlali yapması gibi durumlar da tam yargı davasına konu olabilir. Bu tür davalarda, bireyler idareyi sorumlu tutarak, uğranılan zararın tazmin edilmesini talep ederler.
\Tam Yargı Davasının Konusu Nedir?\
Tam yargı davasının konusu, idarenin eylemlerinin ve işlemlerinin yol açtığı zararların tazmin edilmesidir. Bu zararlar maddi ya da manevi olabilir. Maddi zararlar, doğrudan bir ekonomik kaybı ifade ederken, manevi zararlar ise bir kişinin ruhsal, duygusal veya psikolojik açıdan yaşadığı zararı ifade eder. Örneğin, haksız yere bir kişinin işten çıkarılması, kişinin maddi kayba uğramasına yol açarken, aynı zamanda moral ve psikolojik anlamda da zarar görmesine neden olabilir.
Tam yargı davası ile ilgili önemli bir nokta da, davanın açılması için belirli bir zaman sınırının bulunmasıdır. Türkiye’de tam yargı davası açma süresi genellikle olayın meydana geldiği tarihten itibaren 60 gündür. Bu süre, bir hakkın ihlali durumunda başvurulacak en kısa sürelerden biridir ve bu sürenin aşılması, davanın reddedilmesine neden olabilir.
\Tam Yargı Davasında Hangi Mahkeme Görevli ve Yetkilidir?\
Tam yargı davalarına ilişkin olarak görevli mahkeme, idari yargı organlarıdır. Bu davalar, İdare Mahkemeleri'ne başvurularak açılır. Eğer bir idare mahkemesinin verdiği karar, temyiz edilmek istenirse, Danıştay’a başvurulabilir. İdare mahkemeleri, başvurulan davaların konu ve niteliğine göre karar verir ve idarenin hukuka aykırı eylemlerine karşı vatandaşların haklarını korur.
\Tam Yargı Davasında Ne Tür Sonuçlar Alınabilir?\
Bir tam yargı davasında, başvurulan kişiye çeşitli sonuçlar çıkabilir. En yaygın sonuçlar şunlardır:
1. **Zararın Tazmini:** İdarenin haksız işlemleri nedeniyle meydana gelen zararların karşılanması en temel sonuçtur. Bu zarar, maddi ve manevi olabilir.
2. **İdarenin Eylemlerinin Düzgün Hale Getirilmesi:** Eğer idarenin eylemi hukuka aykırı bir şekilde yapılmışsa, mahkeme, idarenin eylemini düzeltmek amacıyla bir karar alabilir.
3. **Bireyin Haklarının Geri Verilmesi:** Kamu kurumlarında çalışan bir kişi, haksız yere görevden alındıysa, mahkeme bu kişinin görevine geri dönmesini de kararlaştırabilir.
\Tam Yargı Davası İle İlgili Sık Sorulan Sorular\
\1. Tam yargı davası hangi durumlarda açılır?\
Tam yargı davası, idarenin hukuka aykırı eylemleri ve işlemleri sonucu zarar gören bireylerin başvurduğu bir dava türüdür. Çeşitli durumlarda açılabilir, örneğin haksız işten çıkarılma, keyfi eylemler veya kişisel hakların ihlali gibi.
\2. Tam yargı davası ile tazminat talep edebilir miyim?\
Evet, tam yargı davasında en yaygın talep, idarenin haksız işlemleri nedeniyle uğranan zararların tazmin edilmesidir. Bu zarar maddi veya manevi olabilir.
\3. Tam yargı davası açarken hangi mahkemeye başvurulur?\
Tam yargı davaları, İdare Mahkemeleri'ne açılır. Eğer karar temyiz edilirse, Danıştay'a başvurulabilir.
\Sonuç\
Tam yargı davası, idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunun denetlendiği ve vatandaşların haklarını korumak için önemli bir yargı yoludur. İptal davalarından farklı olarak, sadece idarenin kararlarının iptali değil, aynı zamanda bireylerin uğradığı zararların tazmini de söz konusudur. İdari yargı sisteminin temel taşlarından biri olan bu dava türü, idareye karşı bireylerin adalet arayışında önemli bir hak arama yolu sunmaktadır.
Tam yargı davası, idari yargı sisteminde, idareye karşı açılan davalardan biri olup, idarenin kararlarının, işlemlerinin veya eylemlerinin yargı denetimine tabi tutulması amacıyla açılan davalardır. Bu tür davalarda, idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olup olmadığı, bireylerin haklarını ihlal edip etmediği incelenir. Tam yargı davası, idarenin keyfi ve hukuka aykırı işlemlerinin düzeltilmesi için başvurulacak bir yargı yoludur.
Türkiye'de idari yargı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) ile düzenlenmiştir. Bu kanun, idareye karşı açılabilecek davaların türlerini ve nasıl sonuçlanacaklarını belirler. Tam yargı davaları, idarenin eylemlerinin ve işlemlerinin sonuçlarının değerlendirilmesi açısından çok önemli bir yer tutar. Çünkü burada, yalnızca idarenin hukuki sorumluluğu değil, aynı zamanda kişilerin hak ihlalleri de gündeme gelir.
\Tam Yargı Davası ile İptal Davası Arasındaki Farklar\
İptal davası ve tam yargı davası, idari yargıdaki iki önemli dava türüdür. Ancak, bu iki dava arasında belirgin farklar bulunmaktadır.
1. **İptal Davası:** İptal davasında, idarenin hukuka aykırı bir işlem veya kararının iptal edilmesi istenir. İdarenin verdiği bir karar ya da düzenlediği bir işlem hukuka aykırıysa, bu işlem ya da karar yargı denetimine tabi tutulur ve iptal edilmesi istenebilir. İptal davası, genellikle belirli bir kararın geçersizliğini gündeme getirir.
2. **Tam Yargı Davası:** Tam yargı davasında ise, idarenin eylemleri ya da işlemleri nedeniyle uğranılan zararın tazmini ya da bireyin haklarının ihlali durumunun düzeltilmesi istenir. Bu dava türünde, idarenin hukuka aykırı davranışı sonucunda zarar gören birey, idareden zararının tazminini talep edebilir. Tam yargı davası, iptal davasının aksine sadece idarenin bir işlem veya kararını değil, aynı zamanda idarenin eylemlerinin neden olduğu zararı da ele alır.
\Tam Yargı Davası Hangi Durumlarda Açılabilir?\
Tam yargı davası, çeşitli durumlarda açılabilir. Bunlar arasında en sık karşılaşılan haller şu şekilde sıralanabilir:
1. **İdarenin Keyfi Eylemleri:** İdare, bazen hukuki dayanak olmadan, keyfi bir şekilde bir bireyi haklarından mahrum bırakabilir. Bu durumda, kişi tam yargı davası açarak, uğradığı zararın tazmini için mahkemeye başvurabilir.
2. **İdarenin Haksız Feshi:** Kamu kurumlarında çalışan bir personelin haksız bir şekilde görevden alınması veya işten çıkarılması durumunda da tam yargı davası açılabilir. Bu tür davalarda, çalışanın işine son verilmesi nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi talep edilir.
3. **Yasal Haksız Fiiller:** İdarenin bir işlemi ya da eylemi, bir kişinin hukuki haklarını ihlal edebilir. Örneğin, kamu hizmeti sunan bir kuruluşun yanlış işlemi nedeniyle bir kişi zarar görebilir. Bu durumda da birey, idareye karşı tam yargı davası açabilir.
4. **Kişisel Hakların İhlali:** Kamu görevlilerinin bir bireye karşı kötü muamelede bulunması, aşırı güç kullanması veya hak ihlali yapması gibi durumlar da tam yargı davasına konu olabilir. Bu tür davalarda, bireyler idareyi sorumlu tutarak, uğranılan zararın tazmin edilmesini talep ederler.
\Tam Yargı Davasının Konusu Nedir?\
Tam yargı davasının konusu, idarenin eylemlerinin ve işlemlerinin yol açtığı zararların tazmin edilmesidir. Bu zararlar maddi ya da manevi olabilir. Maddi zararlar, doğrudan bir ekonomik kaybı ifade ederken, manevi zararlar ise bir kişinin ruhsal, duygusal veya psikolojik açıdan yaşadığı zararı ifade eder. Örneğin, haksız yere bir kişinin işten çıkarılması, kişinin maddi kayba uğramasına yol açarken, aynı zamanda moral ve psikolojik anlamda da zarar görmesine neden olabilir.
Tam yargı davası ile ilgili önemli bir nokta da, davanın açılması için belirli bir zaman sınırının bulunmasıdır. Türkiye’de tam yargı davası açma süresi genellikle olayın meydana geldiği tarihten itibaren 60 gündür. Bu süre, bir hakkın ihlali durumunda başvurulacak en kısa sürelerden biridir ve bu sürenin aşılması, davanın reddedilmesine neden olabilir.
\Tam Yargı Davasında Hangi Mahkeme Görevli ve Yetkilidir?\
Tam yargı davalarına ilişkin olarak görevli mahkeme, idari yargı organlarıdır. Bu davalar, İdare Mahkemeleri'ne başvurularak açılır. Eğer bir idare mahkemesinin verdiği karar, temyiz edilmek istenirse, Danıştay’a başvurulabilir. İdare mahkemeleri, başvurulan davaların konu ve niteliğine göre karar verir ve idarenin hukuka aykırı eylemlerine karşı vatandaşların haklarını korur.
\Tam Yargı Davasında Ne Tür Sonuçlar Alınabilir?\
Bir tam yargı davasında, başvurulan kişiye çeşitli sonuçlar çıkabilir. En yaygın sonuçlar şunlardır:
1. **Zararın Tazmini:** İdarenin haksız işlemleri nedeniyle meydana gelen zararların karşılanması en temel sonuçtur. Bu zarar, maddi ve manevi olabilir.
2. **İdarenin Eylemlerinin Düzgün Hale Getirilmesi:** Eğer idarenin eylemi hukuka aykırı bir şekilde yapılmışsa, mahkeme, idarenin eylemini düzeltmek amacıyla bir karar alabilir.
3. **Bireyin Haklarının Geri Verilmesi:** Kamu kurumlarında çalışan bir kişi, haksız yere görevden alındıysa, mahkeme bu kişinin görevine geri dönmesini de kararlaştırabilir.
\Tam Yargı Davası İle İlgili Sık Sorulan Sorular\
\1. Tam yargı davası hangi durumlarda açılır?\
Tam yargı davası, idarenin hukuka aykırı eylemleri ve işlemleri sonucu zarar gören bireylerin başvurduğu bir dava türüdür. Çeşitli durumlarda açılabilir, örneğin haksız işten çıkarılma, keyfi eylemler veya kişisel hakların ihlali gibi.
\2. Tam yargı davası ile tazminat talep edebilir miyim?\
Evet, tam yargı davasında en yaygın talep, idarenin haksız işlemleri nedeniyle uğranan zararların tazmin edilmesidir. Bu zarar maddi veya manevi olabilir.
\3. Tam yargı davası açarken hangi mahkemeye başvurulur?\
Tam yargı davaları, İdare Mahkemeleri'ne açılır. Eğer karar temyiz edilirse, Danıştay'a başvurulabilir.
\Sonuç\
Tam yargı davası, idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunun denetlendiği ve vatandaşların haklarını korumak için önemli bir yargı yoludur. İptal davalarından farklı olarak, sadece idarenin kararlarının iptali değil, aynı zamanda bireylerin uğradığı zararların tazmini de söz konusudur. İdari yargı sisteminin temel taşlarından biri olan bu dava türü, idareye karşı bireylerin adalet arayışında önemli bir hak arama yolu sunmaktadır.